Hôn nay tôi tiếp tục chia sẻ đến mọi người cách xây dựng và cải tạo mô hình hiện tại sang mô hình hữu cơ:
Có rất nhiều người đã nói với tôi rằng nông nghiệp hữu cơ có gì khó đâu, chỉ cần không sử dụng thuốc BVTV, phân bón hóa học, thuốc diệt cỏ…, chuyển sang dùng các loại phân bón vi sinh, hữu cơ là được. Còn để hạn chế các loại sâu bệnh, côn trùng phá hoại mùa màng thì có thể dùng các biện pháp như bắt tay hoặc cao cấp hơn làm lưới hoặc nhà kính,… để ngăn ko cho chúng tấn công phá hoại cây trồng là được.
Đây quả thực là 1 cách làm hoàn toàn sai lệch, mặc dù cũng khá nhiều nơi đã và đang áp dụng mô hình này.
Mô hình hữu cơ đúng nghĩa, là 1 mô hình làm nông mà như không làm gì cả. Đương nhiên để đạt đến giai đoạn làm nông mà không làm gì cả thì chúng ta cần 1 giai đoạn cải tạo và chuyển đổi. Giai đoạn này đòi hỏi sự kiên trì và nhẫn nại của tất cả chúng ta.
Tại sao lại cần giai đoạn này? Vốn dĩ ngày xưa khi khoa học chưa phát triển việc trồng cây được xem là khá đơn giản, chỉ cần gieo hạt giống xuống và cây sẽ tự mọc lên và cho quả thu hoạch và không hề có sâu bệnh gì đáng kể.
Đến khi nền khoa học phát triển với nhiều loại phân bón giúp tăng năng suất, sau đó sâu bệnh gia tăng, rồi lại xuất hiện nhiều loại thuốc BVTV độc hại giúp diệt sâu bọ, tiếp theo đến thuốc diệt cỏ giúp loại bỏ những cây cỏ dại mà khoa học cho rằng không có giá trị cho việc trồng cây. Dẫn đến việc quy luật tự nhiên bị phá vỡ, dinh dưỡng trong đất bị các loại chất hóa học hút cạn kiệt, đất ngày càng trở nên khô cằn, những người nông dân chúng ta lại tiếp tục cày xới, rồi làm cỏ, bỏ phân liên tục… dẫn đến vòng tuần hoàn luẩn quẩn và cuộc sống phụ thuộc hoàn toàn vào các loại hóa chất độc hại gây ra rất nhiều loại bệnh hiểm nghèo cho con người.
Do đó, muốn làm được nông nghiệp hữu cơ thuần tự nhiên, trước hết chúng ta cần từng bước loại bỏ lối canh tác phụ thuộc vào hóa chất như hiện tại và thay thế bằng cách cách tác thuận theo tự nhiên.
Vậy thuận theo tư nhiên nghĩa là như nào? bản chất trong tự nhiên luôn tồn tại quy luật tự sinh tự diệt. Trong một khu vườn của chúng ta trồng bất cứ 1 loại cây nào xuống luôn có sự xuất hiện của những loại cây cỏ dại, sâu bọ,… khác xuất hiện theo, mỗi loại cây cỏ dại, loại sâu bọ đều có 1 chức năng và nhiệm vụ của nó có thể là hỗ trợ hoặc phá hoại cây trồng chính của chúng ta. và nhiệm vụ của ngời nông dân lúc này là quan sát để điều chỉnh hoặc bổ sung sao cho chúng có thể cùng tồn tại và bổ sung cho nhau cùng phát triển mà không gây hại đến cây trồng chính.
Ví dụ cụ thể với vườn cà phê tại Tây Nguyên đang được nhiều người quan tâm:
8 năm trước vườn cà phê đó vẫn được chăm sóc theo phương pháp cũ là bỏ phân, làm cỏ, phun thuốc, thu hoạch, đem bán…. Nhưng sau được 1 vị thiền nhân mua lại và quyết định thay đổi hoàn toàn bằng cách làm thuận theo tự nhiên.
- Ngừng bón phân: Vườn cây không còn được bỏ phân nữa, mặc cho cây bắt đầu có dấu hiệu vàng lá, cành lá lưa thưa, thậm chí đã có 1 số cây không chịu nỗi và đã chết.
- Không thuốc diệt cỏ, cuốc cỏ, nhổ cỏ: Mặc cho những loại cỏ dại thay nhau mọc lên gần như muốn che phủ luôn cả vườn cây vị thiền nhân chỉ đi phạt cỏ cho thấp xuống sau đó lấy phần cỏ đó tiếp tục rãi khắp vườn cà phê. Không những thế, vị thiền nhân lại mang thêm loại cỏ khác như vetiver, muồng vàng, xuyến chi… có chức năng giúp thông thoáng đất, giữ nước, bổ sung dưỡng chất, tạo sinh khối cho đất về trồng dọc các bờ chắn
- Không thuốc trừ sâu, không bắt sâu: rất nhiều loại sâu bệnh cũng đã xuất hiện, nào là rỉ sắt, là sâu đục thân, sâu bơ, làm cho cây đang cho trái bổng chết ngang thân hoặc không có trái… nhưng vị thiền nhân vẫn quyết không dùng đến thuốc trừ sâu, cứ để cây tự tìm cách chống chọi với bệnh tật. Cây nào không chịu được đành phải chặt bỏ và trồng cây khác.
- Đa dạng các loại cây: Trong vườn cây không chỉ riêng cà phê vị thiền nhân tiếp tục trồng bổ sung thêm các loại cây khác tạo không gian đa tầng, đa tán cho vườn. xung quanh vườn trồng cây muồng đen, giữa vườn trồng thêm bơ, sầu riêng,… Đặc biệt không chặt bỏ hay loại trừ những cây bản địa đã tồn tại ở khu vực đó.
- Công việc chính của một nông dân: Mỗi ngày vị thiền nhân chủ yếu quan sát sự phát triển tự nhiên của khu vườn và điều chỉnh sao cho mọi thứ về với nguyên bản vốn có của tự nhiên. Cứ thề đều đặn mỗi ngày mỗi tháng, mỗi năm cho đến khi thu hoạch thành quả như hôm nay.
Theo chia sẻ của chị chủ vườn mới, người tiếp quản vườn của vị thiền nhân để tiếp tục công cuộc nông nghiệp hữu cơ: “Để thực hiện mô hình nông nghiệp thuận theo tự nhiên này thực sự không hề khó và không có bí kíp gì cao siêu cả. Điều quan trọng nhất là Bạn có đủ cái tâm để làm hay không. Nếu cái tâm bạn đủ lớn bạn sẽ dễ dàng làm được”.
Xem bài tiếp theo:
Hãy chờ xem bài viết tiếp theo tôi sẽ tiếp tục chia sẻ với bạn!
